Twintigers en dertigers blijven noodgedwongen bij hun ouders of op kamers wonen, omdat ze moeilijk aan een woning kunnen komen. Voor starters op de woningmarkt zijn in Nederland maar liefst 31 regelingen ontwikkeld om hun droomwoning net binnen het budget te laten vallen. Wel is het afhankelijk van de gemeente waarin je woont voor welke regeling je in aanmerking komt.
Met de huidige hoge huizenprijzen en de stijgende hypotheekrente is het voor veel starters haast onmogelijk om een huis te kopen. Daardoor zijn ze aangewezen op vaak dure huurhuizen. De gemiddelde koopprijs voor een huis ligt momenteel rond de vier ton.
Om de starter te helpen hebben gemeenten, maar ook stichtingen, diverse regelingen in het leven geroepen. 31 zijn het er inmiddels, waarvan zes nog in ontwikkeling en zeven niet langer beschikbaar, zo blijkt uit onderzoek van Nederlandse Hypotheek Garantie (NHG) en Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn), in opdracht van het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Een van de regelingen die in ontwikkeling zijn, is het koopstartfonds waar de overheid 40 miljoen euro voor uittrekt.
Van wildgroei aan regelingen wil Arjen Gielen van SVn niet spreken. Daarvoor zijn de lokale woningmarkten in Nederland te verschillend. ,,De ene gemeente heeft ruimte voor nieuwbouwprojecten voor starters. De andere gemeente juist niet. Dat vraagt om een andere aanpak om starters te helpen. Per woningmarkt blijft het maatwerk.’’
Wel vindt Carla Muters van NHG dat het aantal startersregelingen niet verder uitgebreid hoeft te worden. ,,We hebben nu al veel goede regelingen. Gemeenten kunnen beter kijken naar wat er al is, zodat ze het wiel niet opnieuw hoeven uit te vinden. Dat komt de kwaliteit anders niet ten goede. Het belangrijkste is dat je een voor de starter verantwoorde financiering hebt en daar zijn al hele goede regelingen voor ontwikkeld.”
Door deze veranderingen in beleid kun jij geen huis kopen
Ook hypotheekverstrekkers hebben volgens haar meer behoefte aan eenduidigheid. ,,Starters moeten weten welke regelingen voor hen beschikbaar zijn’’, zegt Muters. ,,Hypotheekadviseurs kunnen daarbij helpen, maar dan moeten ze wel weten welke regelingen er zijn.’’ Niet veel starters maakten in 2021 gebruik van een startersregeling. Van de 260.000 huizen die dat jaar verkocht zijn, werd circa 5000 keer van een startersregeling gebruikgemaakt.
Welke mogelijkheden hebben starters?
Van welke regeling starters op de woningmarkt gebruik kunnen maken, is sterk afhankelijk van de woonplaats. Kijk daarvoor op de website van jouw gemeente. Grofweg zijn de regelingen in te delen in vijf categorieën:
1. Starterslening
De meeste gemeenten bieden de Starterslening van SVn aan. Hiermee mogen starters bovenop de maximale hypotheek nog een extra lening afsluiten. De eerste jaren betalen ze over deze lening geen rente en aflossing. Dat gebeurt pas zodra het inkomen het toelaat. Met de SVn Starterslening kun je bij aankoop van een huis tot 405.000 euro gemiddeld rond de 30.000 euro extra lenen om de woning te financieren. Het bedrag verschilt per gemeente. In 2021 werd hier circa 3100 keer gebruik van gemaakt. De lening vraag je aan via je gemeente.
2. Kopen met korting
Koopt een starter een corporatiewoning of een nieuwbouwwoning van een stichting, dan kan de starter deze soms met een flinke korting kopen. Hier staat tegenover dat wanneer je de woning verkoopt, je deze korting alsnog moet afrekenen, plus een deel van de meerwaarde. Dit kan onder meer met KoopGarant via de stichting OpMaat. Een KoopGaranthuis kun je kopen voor een lagere prijs, met terugkoopgarantie.
3. Erfpacht
Sommige gemeenten kennen erfpacht. Daarbij koopt de starter de woning, maar blijft de grond eigendom van iemand anders. Daarover betaal je in veel gevallen jaarlijks erfpacht, een soort huur.
4. Erfpacht met koopkorting
Starters kunnen soms ook een woning kopen en gebruikmaken van een combinatie van erfpacht en een koopkorting. In zo’n geval koopt de starter het huis met korting én blijft de grond eigendom van iemand anders. Over de grond is de koper dan erfpacht verschuldigd.
5. Huur met optie tot koop of vermogensopbouw
Tot slot zijn er ook regelingen waarbij de starter de woning de eerste jaren huurt, maar deze in de toekomst kan kopen als de financiële middelen toereikend zijn. Of de starter huurt de woning, maar bouwt ondertussen ook een klein kapitaal op dat op een later moment gebruikt kan worden om een huis te kopen.